Rụng tóc từng mảng là một chứng bệnh đã được ghi nhận trong các văn bản Y học cổ truyền từ hàng nghìn năm trước. Theo quan điểm của Y học cổ truyền, đây là biểu hiện của sự mất cân bằng âm dương trong cơ thể, đặc biệt liên quan đến những rối loạn của tạng Can và tạng Thận.

I. Cơ chế bệnh sinh theo Y học cổ truyền

Trong Y học cổ truyền, tóc được xem là "huyết dư", phản ánh tình trạng của Can huyết và Thận tinh. Khi xuất hiện tình trạng rụng tóc từng mảng tròn, nguyên nhân thường do một trong những thể bệnh sau:

  • Thể Can huyết hư: Biểu hiện qua tóc rụng kèm theo các triệu chứng như hoa mắt, chóng mặt, mất ngủ, hay cáu gắt. Can huyết không đủ để nuôi dưỡng nang tóc, dẫn đến tóc rụng thành từng mảng.
  • Thể Thận tinh hư: Người bệnh thường có các triệu chứng như đau lưng, mỏi gối, ù tai, răng lung lay. Thận tinh suy yếu khiến tóc không được nuôi dưỡng đầy đủ, dẫn đến rụng tóc từng mảng
  • Thể Phong nhiệt: Biểu hiện bằng các mảng tóc rụng đỏ, ngứa, có cảm giác nóng rát. Đây là do phong nhiệt xâm nhập vào da đầu, gây tổn thương nang tóc.

II. Kinh nghiệm chữa rụng tóc từng mảng

Điều trị rụng tóc từng mảng theo Y học cổ truyền luôn tuân theo nguyên tắc "Tìm căn nguyên, điều chỉnh toàn thân". Phương pháp điều trị bao gồm:

1. Điều trị bằng thảo dược

Đối với thể Can huyết hư, bài thuốc thường gồm các vị: Đương quy, Bạch thược, Sinh địa, Hà thủ ô chế, Câu kỷ tử. Các dược liệu này có tác dụng bổ huyết, dưỡng can, giúp nuôi dưỡng tóc từ gốc.

Một trong những phương pháp điều trị hiệu quả được nghiên cứu và ứng dụng thành công là sử dụng Chiết xuất hà thủ ô đỏ Phạm Gia. Đây là sản phẩm được bào chế từ Hà thủ ô đỏ theo phương pháp cổ truyền kết hợp công nghệ hiện đại, giúp tăng cường hiệu quả điều trị. Chiết xuất này có tác dụng:

  • Tăng cường tuần hoàn máu da đầu thông qua việc hoạt hóa các mao mạch, giúp cung cấp dưỡng chất tốt hơn cho nang tóc. Đồng thời, hoạt chất trong Hà thủ ô đỏ còn kích thích quá trình tái tạo tế bào, thúc đẩy sự phát triển của tóc mới.
  • Cân bằng nội tiết tố trong cơ thể, đặc biệt là các hormone liên quan đến sinh trưởng của tóc. Điều này đặc biệt quan trọng trong việc điều trị rụng tóc từng mảng do rối loạn nội tiết.
  • Bổ sung các dưỡng chất thiết yếu như lecithin, protein, và các acid amin cần thiết cho sự phát triển của tóc. Các nghiên cứu lâm sàng cho thấy sau 3 tháng sử dụng đều đặn, nhiều bệnh nhân đã ghi nhận sự cải thiện đáng kể.

Với thể Thận tinh hư, ngoài việc sử dụng Chiết xuất hà thủ ô đỏ Phạm Gia, bài thuốc sẽ bao gồm: Thục địa, Sơn thù du, Đỗ trọng, Phụ tử chế, Dâm dương hoắc. Những vị thuốc này có công năng bổ thận tráng dương, nuôi dưỡng tinh huyết.

Trường hợp thể Phong nhiệt, sử dụng các vị thuốc: Kinh giới, Phòng phong, Bạc hà, Cúc hoa, Liên kiều để thanh nhiệt, tả phong.

2. Phương pháp châm cứu

Các huyệt vị thường được sử dụng bao gồm: Bách hội, Phong trì, Thái dương, Tam âm giao. Việc châm cứu đều đặn giúp khai thông kinh lạc, điều hòa khí huyết, kích thích mọc tóc.

III. Chế độ điều dưỡng và phòng bệnh

Theo Y học cổ truyền, việc điều dưỡng và phòng bệnh đóng vai trò quan trọng trong điều trị rụng tóc từng mảng. Người bệnh cần điều chỉnh chế độ ăn uống theo nguyên tắc "Tứ khí ngũ vị", tránh các thức ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ. Nên bổ sung các thực phẩm có tính bổ âm như: hắc kỳ tử, táo đen, kỷ tử, vừng đen.

Ngoài ra, cần duy trì tâm trạng thoải mái, tránh nóng giận vì theo Y học cổ truyền, can khí uất kết sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của tóc. Kết hợp tập dưỡng sinh như khí công, thái cực quyền để điều hòa khí huyết.

IV. Tiên lượng và thời gian điều trị

Theo kinh nghiệm lâm sàng, việc điều trị rụng tóc từng mảng cần kiên trì và thời gian. Thông thường, sau 3-6 tháng điều trị đúng phương pháp, tóc sẽ bắt đầu mọc lại. Tuy nhiên, điều quan trọng là người bệnh cần tuân thủ phác đồ điều trị và duy trì lối sống lành mạnh để đạt hiệu quả tốt nhất.