Tóc bạc sớm do đâu? Nguyên nhân và cách khắc phục hiệu quả
Tóc bạc sớm là tình trạng tóc mất đi màu sắc tự nhiên và chuyển sang màu trắng hoặc xám trước tuổi 35 ở người châu Á. Tóc bạc sớm không chỉ là việc thay đổi màu sắc mà còn kèm theo các triệu chứng khác. Nhận diện những dấu hiệu này có thể giúp bạn kịp thời xử lý trước khi tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn.
I. Hiện tượng tóc bạc sớm
1. Màu tóc thay đổi
Tình trạng tóc bạc sớm thường bắt đầu bằng việc xuất hiện các sợi tóc bạc lẻ. Ban đầu, có thể không ai để ý, nhưng theo thời gian, số lượng tóc bạc sẽ tăng lên đáng kể. Hầu hết mọi người sẽ thấy sợi tóc bạc đầu tiên ở các vùng như thái dương hoặc đỉnh đầu.
Ảnh chụp tháng 3/2022
Ảnh chụp tháng 9/2024
2. Tóc yếu và dễ gãy
Không chỉ mất màu, tóc bạc sớm còn thường đi kèm với tình trạng tóc yếu và dễ gãy. Điều này không chỉ làm giảm tính thẩm mỹ mà còn khiến bạn gặp khó khăn trong việc chăm sóc tóc hàng ngày. Tóc mất đi độ ẩm và độ đàn hồi, dẫn đến tình trạng khô và gãy rụng.
II. Nguyên nhân gây tóc bạc sớm
Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng này, bao gồm cả yếu tố di truyền, lối sống và một số bệnh lý. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:
1. Yếu tố di truyền
Nếu trong gia đình có người xuất hiện tóc bạc sớm, khả năng bạn cũng gặp tình trạng tương tự là rất cao. Các nghiên cứu cho thấy rằng di truyền có thể chiếm một phần lớn trong việc quyết định thời điểm tóc bạn bắt đầu bạc màu.
Các gen di truyền từ cha mẹ sẽ quy định lượng melanin mà cơ thể bạn sản xuất. Gen cũng ảnh hưởng đến hoạt động của các tế bào melanocyte (tế bào sản xuất melanin) trong nang tóc. Các tế bào melanocyte có một vòng đời nhất định.
Theo thời gian, hoạt động của chúng sẽ suy giảm, dẫn đến giảm sản xuất melanin và tóc bạc. Di truyền có thể ảnh hưởng đến "tuổi thọ" của các tế bào melanocyte này, khiến chúng lão hóa nhanh hơn ở một số người. Khi các tế bào này không còn khả năng tái tạo, chúng sẽ ngừng sản xuất melanin, dẫn đến tóc bạc vĩnh viễn.
2. Chế độ ăn uống thiếu dinh dưỡng
Chế độ ăn uống không cân bằng có thể dẫn đến sự thiếu hụt các dinh dưỡng quan trọng cần thiết cho sức khoẻ của tóc. Các vitamin và khoáng chất như vitamin B12, vitamin D, sắt và kẽm rất cần thiết cho việc sản xuất melanin. Thiếu hụt các chất này có thể khiến tóc bạc sớm hơn.
Thiếu hụt các chất vitamin B12, vitamin D, sắt và kẽm có thể khiến tóc bạc sớm
3. Stress và áp lực tâm lý
Stress và áp lực tâm lý là một trong những yếu tố quan trọng góp phần gây ra tình trạng tóc bạc sớm. Mối liên hệ giữa căng thẳng và tóc bạc đã được nghiên cứu và chứng minh bởi nhiều nhà khoa học. Dưới đây là một số cơ chế giải thích tại sao stress và áp lực tâm lý lại gây tóc bạc sớm
- Giảm sản xuất melanin: Khi cơ thể bị căng thẳng, quá trình sản xuất melanin (sắc tố quyết định màu sắc của tóc) có thể bị gián đoạn hoặc chậm lại, dẫn đến tóc mất màu và chuyển sang bạc.
- Cortisol: Khi căng thẳng, cơ thể sản xuất hormone cortisol. Cortisol có thể ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động của các tế bào melanocyte (tế bào sản xuất melanin) trong nang tóc, giảm khả năng sản xuất sắc tố.
- Hệ thần kinh giao cảm: Khi cơ thể bị stress, hệ thần kinh giao cảm được kích hoạt, giải phóng chất dẫn truyền thần kinh như norepinephrine (noradrenaline). Norepinephrine có thể khiến các tế bào gốc sản xuất sắc tố (melanocyte stem cells) hoạt động quá mức, dẫn đến cạn kiệt sớm nguồn dự trữ sắc tố và gây bạc tóc.
- Oxy hóa: Căng thẳng cũng có thể làm tăng sản xuất các gốc tự do trong cơ thể. Các gốc tự do là các phân tử không ổn định có thể gây hại cho tế bào, bao gồm cả các tế bào melanocyte. Sự gia tăng các gốc tự do do stress gây ra có thể đẩy nhanh quá trình lão hóa của tóc và dẫn đến bạc tóc sớm.
4. Thức khuya
Hormone melatonin được sản xuất nhiều nhất vào ban đêm
5. Sử dụng chất kích thích
Chất kích thích, bao gồm thuốc lá, rượu bia:
Nicotine trong thuốc lá có thể làm co mạch máu, giảm lưu thông máu đến da đầu và nang tóc. Khi nang tóc không nhận đủ dưỡng chất và oxy, quá trình sản xuất melanin có thể bị ảnh hưởng, dẫn đến tóc bạc.
Một số nghiên cứu cho thấy rằng việc sử dụng chất kích thích có thể làm tăng sự tích tụ hydro peroxide trong nang tóc. Hydro peroxide là một chất oxy hóa tự nhiên được sản xuất trong cơ thể. Khi lượng hydro peroxide tích tụ quá nhiều trong tóc, nó có thể làm mất màu tóc.
Nicotine trong thuốc lá gián tiếp gây bạc tóc
6. Rối loạn nội tiết tố
7. Sử dụng các loại thuốc
Các loại thuốc thường gây tóc bạc như
- Thuốc hóa trị: Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây tóc bạc. Hóa trị liệu được sử dụng để điều trị ung thư bằng cách tiêu diệt các tế bào ung thư đang phân chia nhanh chóng, bao gồm cả các tế bào gốc của nang tóc.
- Thuốc ức chế miễn dịch: Các thuốc này được sử dụng để điều trị các bệnh tự miễn như lupus, viêm khớp dạng thấp. Chúng có thể làm suy yếu hệ thống miễn dịch và gây ra các tác dụng phụ như tóc bạc.
- Thuốc chống trầm cảm, điều trị huyết áp cao: Một số loại thuốc có thể gây ra tóc bạc như một tác dụng phụ.
8. Lạm dụng hoá chất nhuộm tóc, làm tóc
- Hydrogen peroxide (oxy già): Đây là một chất oxy hóa mạnh, có tác dụng làm nhạt màu tóc tự nhiên để chuẩn bị cho việc nhuộm. Tuy nhiên, hydrogen peroxide cũng có thể làm tổn thương các tế bào sản xuất melanin – sắc tố tạo màu cho tóc, khiến tóc bị bạc.
- Ammoniac: Chất này giúp mở lớp biểu bì của tóc để màu nhuộm thấm sâu vào bên trong. Tuy nhiên, ammoniac cũng có thể làm tổn thương nang tóc và làm giảm khả năng sản xuất melanin.
Thường xuyên tiếp xúc với hóa chất mạnh khiến tóc bị stress, đẩy nhanh quá trình lão hóa và làm giảm tuổi thọ của tóc
III. Tóc bạc sớm và cách khắc phục
1. Tóc bạc sớm có chữa được không?
Tóc bạc sớm liệu có thể chữa trị hay không phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra nó. Nếu tình trạng này là do di truyền, có thể rất khó để điều trị triệt để. Tuy nhiên, nếu tóc bạc do thiếu hụt dinh dưỡng, bệnh lý hay do môi trường, có thể khắc phục được thông qua việc thay đổi lối sống, chế độ ăn uống hoặc điều trị y tế. Điều quan trọng là xác định đúng nguyên nhân để có phương pháp điều trị phù hợp.
2. Đánh giá tình trạng tóc bạc sớm
Trước khi bắt đầu một liệu pháp điều trị, cần đánh giá tình trạng tóc bạc sớm một cách toàn diện. Bạn nên thực hiện các xét nghiệm máu để kiểm tra nồng độ vitamin và khoáng chất trong cơ thể. Nếu tóc bạc kèm theo các triệu chứng khác như rụng tóc nhiều hay da đầu bị ngứa, bạn cần thăm khám để đảm bảo không có bệnh lý nghiêm trọng nào.
3. Tóc bạc sớm phải làm thế nào
Có rất nhiều biện pháp điều trị cho tình trạng tóc bạc sớm. Một số lựa chọn bao gồm:
a) Tóc bạc sớm cần bổ sung gì?
Bổ sung vitamin nhóm B, E, D, kẽm, viên chiết xuất hà thủ ô đỏ...... Phương pháp này chủ yếu hỗ trợ cung cấp dưỡng chất cho tóc và có thể làm chậm quá trình bạc tóc ở một mức độ nhất định.
Nhược điểm phương pháp này là hiệu quả không đồng đều và phụ thuộc vào nhiều yếu tố (hiệu quả khác nhau ở mỗi người, cần kiên trì sử dụng trong một thời gian dài mới có thể thấy được kết quả)
Hà thủ ô có thể kích thích sản sinh melanin, giúp tóc đen trở lại
➔ Mua ngay: Chiết xuất hà thủ ô Phạm Gia Gold3+
b) Liệu pháp ánh sáng
Một số loại liệu pháp ánh sáng, đặc biệt là tia cực tím (UV), có thể kích thích sản xuất melanin. Điều này là do melanin là cơ chế bảo vệ tự nhiên của da và tóc chống lại tác hại của tia UV. Khi da hoặc tóc tiếp xúc với tia UV, các tế bào melanocyte sẽ sản xuất nhiều melanin hơn để hấp thụ tia UV và giảm thiểu tổn thương.
Nhược điểm của phương pháp này có thể gây nguy cơ: ung thư da, nám da, tàn nhang, vết thâm trên da đầu, lão hoá da, hoặc làm hỏng protein keratin trong tóc, khiến tóc trở nên khô, xơ, yếu và dễ gãy rụng.....
c) Sản phẩm chăm sóc tóc
Các sản phẩm chứa thành phần tự nhiên như chiết xuất bưởi, trà xanh và tinh dầu khuynh diệp có thể giúp mọc tóc, đồng thời ngăn ngừa tình trạng bạc sớm.
Giống như các phương pháp tự nhiên khác, hiệu quả của việc sử dụng chiết xuất bưởi, trà xanh và tinh dầu khuynh diệp có thể khác nhau tùy thuộc vào cơ địa, tình trạng sức khỏe, nguyên nhân gây rụng tóc hoặc bạc tóc và cách sử dụng của mỗi người.
IV. Phương pháp ngăn ngừa tóc bạc sớm
Việc ngăn ngừa tóc bạc sớm không phải là điều không thể. Có nhiều cách bạn có thể thực hiện để giảm thiểu nguy cơ này, từ chế độ ăn uống đến cách chăm sóc tóc hợp lý.
1. Chế độ ăn uống lành mạnh
Thực hiện một chế độ ăn uống cân bằng với đầy đủ vitamin và khoáng chất sẽ giúp cung cấp dưỡng chất cho tóc. Một số loại thực phẩm nên được bổ sung bao gồm:
- Các loại hạt như óc chó, hạt chia giúp cung cấp omega-3.
- Rau xanh, trái cây tươi giàu vitamin C và E để tăng cường sức đề kháng cho tóc.
- Sữa và các sản phẩm từ sữa như sữa chua cung cấp canxi và protein cho tóc.
➔ Xem thêm: Uống vitamin gì để mọc tóc?
2. Quản lý stress hiệu quả
Các phương pháp quản lý stress như yoga, thiền và thể dục thể thao không chỉ giúp tinh thần tốt hơn mà còn có tác động tích cực đến sức khỏe của tóc. Hãy dành ít phút mỗi ngày để thư giãn và hít thở sâu, tránh xa những áp lực của cuộc sống.
3. Chăm sóc tóc đúng cách
Các sản phẩm chăm sóc tóc chứa hoá chất độc hại có thể gây tác dụng ngược khiến tóc bạc kích thích mọc nhiều hơn. Điều này có thể lý giải bởi các chất hóa học trong thuốc nhuộm tóc như amoniac, peroxide hydro, formaldehyde có thể xâm nhập sâu vào cấu trúc tóc, làm tổn thương nang tóc, phá hủy melanin - sắc tố tạo màu cho tóc. Điều này khiến tóc yếu, dễ gãy rụng và dần mất đi màu sắc tự nhiên.
Nhuộm tóc chứa hoá chất độc hại có thể gây tác dụng ngược cho tóc của bạn
Lời khuyên của các chuyên gia là chúng ta nên lựa chọn các sản phẩm tự nhiên và tránh sử dụng quá nhiều hóa chất. Hãy chăm sóc tóc bằng cách thoa dầu dưỡng, massage da đầu nhẹ nhàng để kích thích tuần hoàn máu.
➔ Xem thêm: Hóa chất nhuộm và duỗi tóc là nguyên nhân gây nhiều bệnh nghiêm trọng
Kết luận: Tóc bạc sớm là vấn đề cần được chú ý, từ nguyên nhân đến các phương pháp ngăn ngừa. Việc hiểu rõ các nguyên nhân sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quan và tìm ra cách cải thiện tình trạng này. Hãy chú ý đến chế độ ăn uống và chăm sóc sức khoẻ tinh thần của mình để duy trì sắc màu tự nhiên cho tóc càng lâu càng tốt.
