Sơ đồ nguyên nhân gây mụn và giải pháp điều trị
Bạn có biết da mặt là nơi phản ánh chính xác những gì đang diễn ra bên trong cơ thể bạn. Vị trí mụn trên mặt cho thể cho biết bộ phận nào trong người bạn đang gặp trục trặc. Hãy cùng tìm hiểu và giải đáp mọi thắc mắc về nguyên nhân gây mụn trên mặt trong bài viết dưới đây.
1. Vùng trán
Nguyên nhân gây mụn vùng trán:
- Hệ tiêu hoá kém
- Vấn đề về gan, độc tố tích tụ trong cơ thể
- Stress, căng thẳng quá mức
- Ngủ không đủ giấc
- Ăn uống thiếu chất
- Đội nón bảo hiểm, mũ nón bẩn
- Tóc mái dài, bẩn, dị ứng dầu gội, sản phẩm chăm sóc tóc.
Giải pháp:
- Ăn uống lành mạnh, ăn nhiều rau xanh (tốt cho hệ tiêu hóa như rau cải, súp lơ xanh) và trái cây , ít dầu mỡ, hạn chế đồ ăn nhanh và đồ ăn đóng hộp.
- Uống đủ lượng nước theo yêu cầu cơ thể (theo cân nặng và hoạt động mỗi ngày), hoặc có thể sử dụng một số nước mát gan như trà râu ngô, hạt sen,... uống hàng ngày thay cho nước lọc
- Không nên ăn những loại thực phẩm chứa nhiều đường để đạt được hiệu quả tốt nhất.
- Đi ngủ sớm, thức dậy sớm. Thời gian lý tưởng nhất để ngủ là từ 22g đến 6g sáng.
- Tập thể dục nhẹ nhàng ít nhất 30 phút mỗi ngày. Nên tập ngoài trời thoáng đãng.
- Thư giãn, tránh xa áp lực, căng thẳng.
- Vệ sinh mũ bảo hiểm, giặt nón thường xuyên.
- Nên kẹp tóc mái lên gọn gàng, dầu và bụi bẩn từ tóc có thể làm trán nổi mụn. Kiểm tra xem da bạn có bị dị ứng với dầu gội đầu hoặc dầu dưỡng tóc, gel vuốt tóc không.
- Hạn chế tối đa sử dụng bia, rượu, coffee và các chất kích thích khác.
2. Hai bên thái dương và giữa chân mày
Đây là dấu hiệu của túi mật không ổn, nhiều trường hợp do dịch mật tiết ra không đủ. Do chế độ ăn uống không điều độ làm cho túi mật phải hoạt động quá nhiều, từ đó xuất hiện mụn ở thái dương. Ngoài ra, bắt túi mật hoạt động quá công suất còn làm cho tóc nhanh bạc, khi ăn các đồ béo dễ bị đau bụng.
Nguyên nhân gây mụn hai bên thái dương và giữa chân mày là do chức năng tiêu hoá gặp vấn đề
Nguyên nhân gây mụn hai bên thái dương và giữa chân mày:
- Tuần hoàn kém
- Túi mật có vấn đề
- Chế độ ăn nhiều chất béo (ruột động vật, thịt bò…), đường
- Ăn nhiều đồ hộp chế biến sẵn
- Dùng thuốc uống có cồn (rượu, bia...)
- Đội mũ, chăn, gối,… không được giặt sạch sẽ tạo điều kiện cho mồ hôi và vi khuẩn sinh sôi gây mụn
Giải pháp:
- Tập thể thao, yoga để cải thiện tuần hoàn trong cơ thể
- Không ăn thức ăn nhanh, thức ăn vặt, đồ hộp
- Hạn chế nước ngọt và đồ uống có ga, rượu, bia
- Hạn chế chất béo có nguồn gốc động vật, không ăn da, huyết, gan động vật.
- Ăn các loại thực phẩm làm mát như bí đao, khổ qua, rau má...
- Thường xuyên giặt giũ mũ, chăn gối , vệ sinh đệm,… để hạn chế vi khuẩn sinh sôi gây mụn ở thái dương.
3. Vùng mũi
Vị trí mũi thường là nơi tiết nhiều dầu nên dễ tích tụ dầu nhờn, bụi bẩn dẫn đến hình thành mụn.
Mụn mọc trên mũi thường là mụn đầu đen với các đốm đen li ti, mụn cám hoặc mụn nhọt sưng đỏ gây nhiều đau đớn.
Vị trí mọc mụn xuất hiện ở sống mũi là do dạ dày và nội tạng bị nóng, hệ tiêu hóa bất ổn (táo bón, đầy hơi, khó tiêu). Hơi nóng ở dạ dày bốc lên quá mạnh còn làm cho chân răng bị sưng đau và miệng thường cảm thấy khô, bỏng rát. Ngoài ra, nổi mụn xuất hiện ở hai bên cạnh sống mũi có liên quan đến hoạt động của buồng trứng và hệ sinh sản.
Nếu đầu mũi đột nhiên hình thành nhiều ổ mụn sưng tấy, kéo dài dai dẳng hoặc nổi lên liên tục cũng có thể liên quan đến bệnh lý ở tim và phổi, tuy nhiên hầu hết thường không quá nghiêm trọng.
Nguyên nhân gây mụn vùng mũi:
- Táo bón
- Đầy hơi, khó tiêu
- Ăn uống thiếu chất
- Lưu thông máu kém
- Sức khoẻ tim mạch
Giải pháp:
- Ăn nhiều chất xơ, rau xanh, trái cây
- Hạn chế những thực phẩm khó tiêu, thức ăn nhanh
- Không áp dụng chế độ ăn kiêng khắc nghiệt làm cơ thể thiếu chất.
- Bổ sung lượng chất béo omega – 3 từ các loại hạt và cá béo
- Tập thể dục hàng ngày.
- Tránh những thức uống có cồn cũng như các đồ uống tăng lực.
- Giảm lượng muối trong khẩu phần ăn.
- Hạn chế đồ ăn cay nóng hoặc các thực phẩm lên men (dưa chua muối, kim chi, cà,....)
- Kiểm tra và đo huyết áp, tim mạch thường xuyên theo định kỳ.
4. Gò má trái
Nguyên nhân gây mụn vùng gò má trái:
Do hệ tiêu hoá cụ thể là chức năng gan mật không tốt: dịch mật tiết ra không đủ. Nếu mụn thường xuyên xuất hiện ở vùng gò má trái là triệu chứng túi mật bị nhiễm hoặc mật kết sỏi.
Giải pháp:
- Loại bỏ những đồ ăn khó tiêu và gây chướng bụng như: Hành củ, dưa hấu, rượu bia, nước ngọt có ga, đồ ăn chiên rán hoặc các loại đậu,...
- Bổ sung các thực phẩm tốt cho tiêu hóa trong khẩu phần ăn như: Sữa chua, dưa muối bắp cải, bông cải xanh, táo,...
5. Gò má phải
Nguyên nhân gây mụn vùng gò má phải:
Chức năng đường ruột bị rối loạn ảnh hưởng tới khả năng bài tiết chất độc của ruột. Điều này ảnh hưởng trực tiếp tới nhiệm vụ bài tiết và thải độc của thành ruột nên có thể thường xuyên gặp phải hiện tượng như cảm thấy trướng, hay sôi bụng, đầy hơi
Giải pháp:
- Hạn chế ăn các đồ ăn dễ gây trướng như khoai, hạt dẻ, sắn mì…
6. Má trái
Mụn mọc ở má rất hay gặp vì khu vực này thường tiếp xúc với nhiều bụi bẩn từ môi trường hoặc thông qua các thói quen sinh hoạt
Mụn mọc ở má rất thường gặp vì khu vực này thường tiếp xúc với nhiều bụi bẩn từ môi trường hoặc thông qua các thói quen sinh hoạt. Thói quen chạm tay lên mặt hay sử dụng khẩu trang khi ra ngoài là cơ hội để vi khuẩn tấn công và gây nên mụn trên má.
Ngoài ra các nguyên nhân trên liên quan đến thói quen xấu, đây còn có thể là dấu hiệu cảnh báo chức năng gan không tốt (sự điều tiết, thải độc, giải độc…) đang gặp vấn đề liên quan đến gan như: viêm gan, gan nhiễm mỡ, nóng gan, gan yếu,... Khi gan nhiễm bệnh, chức năng bài tiết và thải độc của cơ thể cũng bị suy giảm, độc tố tích tụ trong cơ thể là nguyên nhân gây mụn.
Nguyên nhân gây mụn má trái
- Ăn quá nhiều
- Thói quen đeo khẩu trang không vệ sinh sạch sẽ
- Đưa tay lên mặt
- Dạ dày hoạt động kém, khó hấp thu dưỡng chất
- Điện thoại, gối, khẩu trang bẩn, cọ trang điểm, bông phấn bẩn đều có thể là nguyên nhân gây mụn ở má
Giải pháp:
- Ăn uống khoa học, bớt ăn thịt và chất béo
- Nên ăn nhiều thực phẩm có tác dụng thải độc như: mướp đắng, đậu xanh, dưa chuột, nho, tỏi…, hạn chế ăn sau 7g tối.
- Không áp điện thoại vào má khi nghe điện thoại, vệ sịnh điện thoại bằng cồn thường xuyên.
- Thường xuyên giặt áo gối, khẩu trang, thay mới cọ trang điểm, bông phấn cũ.
- Tránh uống rượu
7. Má phải
Mụn xuất hiện ở vị trí này cho thấy chức năng của phổi bất thường. .
Ngoài nguyên nhân liên quan đến gan, có những trường hợp mọc mụn nhiều bên má phải liên quan đến vấn đề sức khỏe ở phổi. Đây có thể là kết quả của quá trình dài tiêu thụ thuốc lá hoặc sống trong môi trường ô nhiễm không khí. Thường khi có hiện tượng ho, cảm hoặc tắc mũi, đau họng thì má bên phải sẽ xuất hiện những nốt mụn
Nguyên nhân gây mụn má phải
- Phổi có vấn đề
- Tiêu hoá kém
- Gan thải độc kém
- Stress, thiếu ngủ
- Áo gối, khẩu trang bẩn, cọ trang điểm, bông phấn, điện thoại bẩn.
Giải pháp:
- Ăn nhiều rau xanh, tránh đồ cay nóng, chiên xào
- Ăn ít đường, không uống nước có ga và rượu, bia.
- Gan hoạt động mạnh nhất từ 1-3g sáng. Nên ngủ trước lúc này để gan thải độc hiệu quả cho cơ thể.
- Tập thói quen dậy sớm, hít thở sâu với không khí trong lành để làm sạch phổi
- Giữ tâm trạng cân bằng, tránh stress.
- Thường xuyên giặt sạch áo gối, khẩu trang, vệ sinh điên thoại bằng cồn
- Thay mới cọ trang điểm, bông phấn bị bẩn, không dùng chung đồ trang điểm với người khác.
- Hạn chế ăn các đồ ăn dễ gây trướng như khoai, hạt dẻ, sắn mì…
- Bỏ hút thuốc lá
8. Vùng miệng và môi
Khu vực quanh miệng theo như face mapping có liên quan chặt chẽ tới hệ tiêu hóa. Trong đó, ruột và gan là những cơ quan chính tác động đến việc nổi mụn ở quanh miệng của bạn.
Tiêu hóa kém sẽ khiến cho độc tố tích tụ trong cơ thể và hình thành lên những nốt mụn quanh vùng miệng. Bên cạnh đó, mụn đinh râu ở miệng khá là nguy hiểm và thường phát sinh khi chức năng ruột và gan gặp trục trặc
Nguyên nhân gây mụn vùng miệng và môi
- Táo bón
- Ăn thực phẩm cay nóng, chiên xào nhiều lần với dầu mỡ
- Dị ứng kem đánh răng
- Thức ăn có tính axit (có chanh hay giấm) có thể gây kích ứng da và viêm, trong khi dầu mỡ thừa từ thực phẩm chiên rán có thể làm bít lỗ chân lông. Khi đó, hệ quả là mụn có thể mọc quanh môi bạn.
Giải pháp
- Ăn uống đúng giờ, đúng bữa với liều lượng hợp lý.
- Mỗi ngày, bạn nên uống một cốc sữa hoặc đồ uống lên men sẽ có lợi cho việc điều chỉnh lại chức năng của dạ dày.
- Ăn nhiều rau xanh, hoa quả trong khẩu phần mỗi bữa ăn để giúp cung cấp đủ vitamin và chất xơ cho cơ thể
- Thay đổi thói quen từ việc sử dụng đồ ăn đóng hộp sang thực phẩm chế biến tươi sống.
- Bạn nên cắt giảm các loại thực phẩm cay, hay đồ chiên ngập dầu.
- Không nên ăn quá nhiều vào bất kì bữa nào trong ngày và chỉ nên ăn vừa đủ. Nhất là bữa tối nên ăn ít đi để cho hệ tiêu hóa làm việc tốt nhất.
- Cách chế biến cũng nên lưu ý và hạn chế tối đa đường, muối trong các món ăn. Bên cạnh đó, hãy ưu tiên các món luộc, hấp.
- Uống nước nhiều, ăn thực phẩm mát như khổ qua, bí đao, rau má...
- Chuyển sang kem đánh răng khác dịu nhẹ hơn với da.
9. Vùng cằm và hai bên cằm
Mụn mọc ở cằm thường là mụn bọc mủ gây đau nhiều và mụn trứng cá, đôi khi có thể là mụn đầu đen. Nếu mụn trứng cá và mụn bọc tập trung nhiều ở cằm¸ khả năng cao cơ thể đang bị rối loạn nội tiết tố hoặc thận bị rối loạn chức năng.
Nếu mụn nổi ở cằm chỉ xuất hiện định kỳ hàng tháng vào ngày trước hoặc sau kỳ kinh nguyệt là do thay đổi nội tiết và hormone, chứ không phải do tình trạng sức khỏe của bạn có vấn đề.
Mụn do thay đổi nội tiết và hormone
Nguyên nhân gây mụn vùng cằm
- Rối loạn nội tiết tố
- Bệnh phụ khoa
- Thận hoạt động không tốt
- Dị ứng kem đánh răng
- Thói quen chống tay lên cằm khiến vi khuẩn tích tụ hoặc đeo khẩu trang nhiều cũng thường khiến mụn mọc nhiều ở cằm
Giải pháp:
- Nên uống nhiều nước từ 2 - 3 lít nước mỗi ngày để tăng cường chức năng bài tiết độc tố của thận.
- Ăn nhiều thực phẩm làm mát cơ thể, giúp thải bỏ độc tố tốt như bí đao, mướp đắng, rau dền, khổ qua, mủ trôm....
- Không dùng thuốc lá, cà phê, thức uống có cồn.
- Bỏ thói quen chống tay vào cằm, hạn chế sờ, nặn mụn ở vị trí này nhất là dùng tay trực tiếp.
- Giữ tâm trạng cân bằng, tránh stress
- Tập thể thao, yoga
- Ngủ ít nhất 7-8h/ ngày, không thức khuya
- Khám và điều trị các bệnh về phụ khoa đang mắc
- Thay đổi hoặc ngưng dùng thuốc tránh thai nếu nguyên nhân gây mụn do thuốc tránh thai gây nên.
- Đến bác sĩ để điều chỉnh nội tiết cơ thể, có thể dùng liệu pháp hormon nếu cần thiết.
- Tham khảo ý kiến bác sĩ để uống bổ sung vitamin E và omega-3.
Uống trà Thải Độc Phạm Gia thường xuyên giảm mụn nhọt và mẩn ngứa do nóng gan. Trong 15-30 ngày đầu tiên cơ thể se đào thải độc mạnh mẽ từ trong ra ngoài nên khi tiểu tiện và đại tiện có mùi nặng hơn, mồ hôi cũng nhiều và mùi hôi cơ thể nhiều hơn. Lúc này gan thận sẽ thải độc mạnh hơn nên sẽ xuất hiện những nốt mụn li ti trên cơ thể nhất là vùng lưng
Ngoài ra sản phẩm giúp điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt, vận động để cơ thể cân bằng, khoẻ mạnh và tránh mụn từ bên trong.
"Bí quyết trị mụn hiệu quả" của TS.BS. Nguyễn Thị Ngọc Anh - Đây là cuốn sách cung cấp kiến thức về nguyên nhân, cơ chế hình thành mụn và phương pháp điều trị mụn hiệu quả. Ngày tham khảo: 19/04/20202
"Da đẹp mỗi ngày" của TS.BS. Vũ Đức Thuấn - Cuốn sách này giúp bạn hiểu rõ về chăm sóc da hàng ngày, từ việc làm sạch, dưỡng da đến phòng ngừa và điều trị các vấn đề da phổ biến như mụn. Ngày tham khảo: 19/04/20202
Trang web của Viện Da liễu Việt Nam (http://www.viendalieu.vn) - Trang web này cung cấp thông tin về các bệnh da, bao gồm cả mụn trên mặt, cách phòng ngừa và điều trị. Ngày tham khảo: 19/04/20202
Trang web của Bác sĩ da liễu Hà Thanh Xuân (https://bacsihathanhxuan.com) - Trang web này chia sẻ kiến thức về chăm sóc da và điều trị mụn trên mặt. Bạn có thể tìm thấy nhiều bài viết về nguyên nhân gây mụn và phương pháp điều trị mụn. Ngày tham khảo: 19/04/20202